Karlijn van Spankeren Gezondheid Vandaag, 14:30

Leestijd: 3 minuten

Blauwe bessen van de Appie: wat merk je als je besmet bent en kan je elkaar ook besmetten?

Je trekt een diepvrieszak blauwe bessen uit je vriezer, gooit ze in je acaibowl en vind jezelf echt onwijs lekker bezig. Want deze dure bessen zijn immers vitaminebommetjes, toch? Tot je deze week leest dat je niet alleen vitamines binnenkrijgt, maar mogelijk ook het hepatitis A-virus – als jouw bessen uit de kilozak van Albert Heijn komen.

Albert Heijn riep deze week alle diepvrieszakken van 1 kilo terug nadat bleek dat ze het hepatitis A-virus kunnen bevatten. Inmiddels hebben zich al twaalf zieken gemeld. “Twee patiënten zijn dusdanig ziek, dat ze moesten worden opgenomen in het ziekenhuis” vertelt RIVM-woordvoerder Eelco Franz. Maar wat is hepatitis A precies, en wat gebeurt er als je besmet raakt?

Wat is Hepatitis A precies?

Hepatitis A is een leverontsteking die wordt veroorzaakt door het hepatitis A-virus. Het is over het algemeen een minder ernstige vorm van hepatitis die vooral bij kinderen voorkomt. Volwassen kunnen ook hepatitis A krijgen, bijvoorbeeld door de besmette blauwe bessen. Als volwassenen hepatitis A krijgen kunnen de ziekteverschijnselen enkele maanden aanhouden.

Symptomen van besmetting met hepatitis A

Hepatitis A is vaak zo mild dat je het niet eens doorhebt. De symptomen komen meestal na een tijdje opzetten en zijn vaak dingen als moeheid, een beetje koorts, buikpijn en misselijkheid.

Bij volwassenen kan hepatitis A gepaard gaan met geelzucht: het geelkleuren van huid en oogwit, het donker worden van urine (de kleur van cola) en het ontkleuren van ontlasting (de kleur van stopverf). Dit komt doordat je lever niet goed werkt als je hepatitis A hebt.

Niet iedereen wordt ziek van hepatitis A, maar als het toeslaat, kun je je flink beroerd voelen. En het stomste? Er is geen medicijn tegen. De symptomen kun je wel behandelen, maar het virus moet je lichaam gewoon zelf opruimen. Een vaccin bestaat wel, maar dat is niet standaard onderdeel van het Rijksvaccinatieprogramma.

Kan je elkaar ook besmetten?

Nu horen we je denken: wat als ik geen bessen at, maar mijn huisgenoten of lover wel? Loop jij dan ook gevaar?

Mensen met hepatitis A zijn het meest besmettelijk vanaf een week voordat de symptomen beginnen tot een week daarna. Maar zelfs daarna kan er nog wat virus in de ontlasting zitten. Ook als je zelf geen klachten hebt na blootstelling, kun je het virus toch overdragen op anderen of op voedsel.

Het virus verspreidt zich vooral via contact met ontlasting die besmet is. Bijvoorbeeld als iemand hun handen in de mond steekt na het aanraken van iets besmet, zoals een wc-bril. Ook kan hepatitis A via seksueel contact worden overgedragen, vooral bij onbeschermd anaal-oraal contact. Als iemand met het virus voedsel klaarmaakt, kan het virus via het eten weer anderen besmetten.

Besmetting via oppervlakken kan gebeuren als iemand na een toiletbezoek hun handen niet goed wast. Het virus komt dan bijvoorbeeld op deurklinken, trapleuningen, stoelen of speelgoed terecht. Opgedroogd materiaal met het virus blijft minstens twee weken besmettelijk, en bij kamertemperatuur neemt de besmettelijkheid daarna langzaam af.

Check je blauwe bessen

Heb je onlangs een kilozak diepvriesbessen bij de Albert Heijn gekocht? Check dan meteen de houdbaarheidsdatum. Het gaat om zakken van 1 kilo met een t.h.t.-datum van 14 april 2026. De bessen in de papieren doosjes of die in een mixverpakking zitten, komen van een andere leverancier en zijn niet besmet. Albert Heijn roept je op om deze zakken terug te brengen naar de winkel, waar je je geld terugkrijgt – zelfs als de verpakking al open is.

Als je je ziek voelt, is het belangrijk om goede hygiëne te hanteren, vooral om anderen niet te besmetten. Handen wassen, desinfecteren en vooral even geen bessen in je yoghurt gooien en bij twijfel bel je altijd even je huisarts voor advies.

Doei Dry January: steeds meer mensen doen nu aan ‘zebra striping’