Karlijn van Spankeren Column 13 jul 2023, 14:48

Leestijd: 3 minuten

De ondergang van VanMoof is dichtbij: waarom is iedereen daar toch blij mee?

VanMoof staat op omvallen en vroeg deze week uitstel van betaling aan. Nu een faillissement dreigt, houdt het gesprek over het fel bekritiseerde fietsenmerk niet op. Maar waarom is het overgrote deel van de mensen nou blij met deze tenondergang?

Dat heeft meerdere redenen, die ik graag voor je uiteenzet. Maar is het niet een beetje gek dat er online wordt gejuicht om een faillissement van een Nederlandse onderneming waarbij duurzaamheid hoog in het vaandel staat?

De razendsnelle opkomst en downfall

Het Nederlandse e-bikebedrijf VanMoof heeft de winkels gesloten en uitstel van betaling verkregen van de rechtbank in Amsterdam. Zo’n uitstel van betaling is vaak een voorbode van een faillissement.

Het merk werd een paar jaar geleden razend populair met hun minimalistische en stijlvolle e-bike. In een tijdspanne van 4 jaar hebben de VanMoof’s en fatbikes de randstedelijke fietspaden overgenomen. Tot grote irritatie van de andere weggebruikers.

De lange wachttijden, de bijna onmogelijke reparaties en slechte service zijn inmiddels een begrip geworden. Wie het merk Googelt, komt al snel behoorlijk wat klachten tegen. En toch verkocht VanMoof met Black Friday weer duizenden fietsen.

Het statussymbool van de Yuppen

Wat de Porsche in ‘t Gooi is, is de VanMoof in Amsterdam. De zogenoemde ‘havermelkelite’ (lees: havermelk drinkende yuppen, die de schuld krijgen van de gentrificatie) verkiest de VanMoof als vervoersmiddel boven vele andere fietsen. We kunnen niet ontkennen dat er bij het kopen van een VanMoof een groot social aspect meespeelt, toch? Want hoewel er genoeg redenen zijn om voor goedkopere, functioneel betere e-bike te gaan, kochten velen tóch een VanMoof.

#VanMoof is een fiets voor mensen die altijd met de auto naar school werden gebracht.

— ｐｅｔｅｒ (@Bafpund) July 12, 2023

Het is de status van de VanMoof die ook zorgt voor een tweedeling. Je hebt de liefhebbers en de haters. Bij een elektrische Gazelle heb je dat niet, bijvoorbeeld. Heb je een hekel aan de yuppen dan heb je een hekel aan VanMoof – en vice versa. Net zo generaliserend als het eeuwenoude begrip van de ‘aso BMW-rijders.’

Half, havermelk drinkend Amsterdam in paniek als straks de app van VanMoof niet meer werkt en fiets niet meer van het slot gaat. https://t.co/X9WywC9pli

— Tom Kreling (@TomKreling) July 12, 2023

De oneindige cyclus van VanMoof-irritatie

Nu het fietsenmerk op het randje van de afgrond staat, wordt er vooral gejuicht door de mensen die géén VanMoof hebben. Maar hoe eerlijk is dat? Want het lijkt er sterk op dat deze groep niet een hekel heeft aan de VanMoof, maar aan de VanMoof-gebruiker. ”En al de yuppen kids ook weer gewoon op de pedalen en lekker old Skool in de trappers naar school… of gaan we echt serieus een pap kind generatie tegemoet..” luidt een van de comments op Instagram. Nogal typerend, als je het mij vraagt.

De mensen zonder zo’n fiets hebben dus een hekel aan VanMoof. Hoe zit het met de VanMoof rijders? Die hebben ook een hekel aan VanMoof, maar dan om hun persoonlijke klantervaring. De levertijden zijn lang, de reparatietijden item dito, ze hebben na enkele maanden gebruiken vaak al defecten en laten we niet beginnen over de mensen die onlangs een VanMoof hebben besteld…

Waar is de sympathie gebleven?

Dat er genoeg mis is gedaan door het bedrijf, dat is een feit. Dat de gebruikers inmiddels een pokkehekel hebben aan VanMoof, dat snap ik ook. Maar waarom juichen er mensen aan de zijlijn als een bedrijf faalt? Aan het einde hebben we het over een Nederlands initiatief dat met geniale marketingmoves het suffe imago van elektrische fietsen afschudde. Een merk dat mensen zover kreeg om, in plaats van in de auto of op de scooter, op een fiets te stappen. Een merk dat in het begin heel authentiek was, maar te hard groeide waardoor de problemen hen inhaalden.

Ja, er zijn commerciële keuzes gemaakt die uiteindelijk niet ten goede van het merk en de gebruiker kwamen. Ze gaan mogelijk failliet: maar is dat dan leedvermaak?

En mocht je het je afvragen: nee, ik heb geen VanMoof.