Karlijn van Spankeren Geld 2 dec 2024, 16:45

Leestijd: 4 minuten

Financieel misbruik: de schaduwkant van relaties die we moeten bespreken

We kennen allemaal de term seksueel misbruik of emotionele mishandeling, maar wist je dat er nog een vorm van huiselijk geweld is? Vandaag hebben we het over financieel misbruik. Iets dat in het Verenigd Koninkrijk een steeds groter probleem is – en waar wij hier ook alert op moeten zijn.

In tijden waarin financiën een steeds grotere rol spelen en we harder moeten werken om dezelfde koopkracht te behouden, is geld iets kwetsbaars. Eén op de zes vrouwen in het Verenigd Koninkrijk heeft te maken gehad met financieel misbruik door een huidige of voormalige partner.

In Nederland komt dit financieel misbruik ook meer voor bij vrouwen. Vrouwen zijn veel vaker dan mannen het slachtoffer van financieel misbruik. Van alle slachtoffers in Nederland is 80% een vrouw, zo blijkt uit cijfers van Movisie.

Wat is financieel misbruik?

Financieel misbruik is een vorm van mishandeling waarbij iemand op een ongepaste manier controle uitoefent over de financiële middelen van een ander. Dit kan variëren van subtiele vormen van manipulatie tot openlijke uitbuiting.

Financieel misbruik kan leiden tot schulden, verlies van zelfstandigheid en emotionele schade. Het slachtoffer kan zich machteloos voelen, vooral als zij financieel afhankelijk zijn van de dader. Voor veel slachtoffers gaat financieel misbruik samen met andere vormen van huiselijk geweld. Een van de belangrijkste redenen waarom financieel misbruik onopgemerkt blijft, is dat het vaak moeilijk te herkennen is, zowel voor de persoon die het misbruik ervaart als voor derden die slachtoffers proberen te helpen.

Financieel misbruik is in Nederland strafbaar als het voldoet aan de criteria van specifieke strafbare feiten in het Wetboek van Strafrecht.

Voorbeelden van financieel misbruik

Veel signalen van financieel misbruik lijken op het eerste gezicht onschuldig, maar kunnen zich ontwikkelen tot financiële controle. Als jij (of iemand die je lief hebt) in een relatie zit met een partner die graag de controle over jou houdt, let dan extra op voor de volgende zaken:

• Het controleren van je uitgaven, zoals het bekijken van je creditcard of bankafschriften.
• Als de ander je schuldig of beschaamd laten voelen als je geld uitgeeft aan jezelf of aan activiteiten met je vrienden.
• Als de ander jouw inkomsten probeert te beperken, door bijvoorbeeld aan te sturen op minder werken of een andere baan.
• Je toegang tot je geld, creditcards en middelen beperken.
• Weigeren bij te dragen aan hun deel van de rekeningen of huishoudelijke uitgaven.
• Schulden maken op gezamenlijke namen of op jouw naam, die ze voor hun eigen doeleinden gebruiken.
• Gezamenlijke bezittingen op hun eigen naam zetten.

@_stronger_than_before_

Financial abuse is brutal, sneaky and impacts you for decades. Have you experienced this? #traumabond #manipulation #narcissism #abuse #powerandcontrol #dv #financialabuse #covertabuse #manipulation #narcissist

♬ original sound – Lisa | StrongerThanBefore.ca ❤

Wat kan je doen als je slachtoffer bent van financieel misbruik?

Ben jij slachtoffer van financieel geweld of denk je dat iemand in jouw omgeving dat is? Dan is de eerste stap – namelijk praten erover – het belangrijkste. Open het gesprek met andere over hoe zij met hun partners de financiële zaken regelen.

Niet iedereen is even open over financiën. In sommige culturen is het zelfs ondenkbaar. Als je het moeilijk of onprettig vindt om met je omgeving over financiën te praten, dan zijn er een aantal instanties die voor je klaarstaan.

@kerrymcavoyphd

An example of financial abuse. It can occur in more subtle ways that barring someone from working, sharing an account, or hiding money. Has this happened to you? Leave me a comment! #financialabuseawareness #narcissisticabuse #abuse #financialadvice

♬ original sound – Kerry McAvoy, PhD

Waar kan je terecht?

Ook als je wél met je omgeving praat, is hulp van een professional fijn. Bij Veilig Thuis kun je terecht voor huiselijk geweld en ouderenmishandeling. Je kunt hier anoniem advies en ondersteuning krijgen. Het Juridisch Loket is er voor gratis advies over juridische stappen die je kunt nemen. Bij Slachtofferhulp Nederland kunnen ze je emotioneel ondersteunen en je doorverwijzen naar de juiste instanties. Tot slot is Stichting Geldzorg er voor hulp bij financiële problemen.

De bank biedt ook hulp

Voor praktische zaken kun je ook terecht bij de bank. Zo kunnen zij je helpen met het beschermen van je rekeningen. Als jouw partner toegang heeft tot jouw geld, kunnen zij dat voor je terugdraaien. Ook kunnen zijn machtigingen intrekken of je budgetten beheren.

Omdat financieel misbruik vaak gepaard gaat met andere vormen van misbruik, wil je op een veilige manier handelen. Neem daarom vooral contact op met een hulpverlener voordat je jouw financiën abrupt blokkeert voor de ander.

We doen massaal aan ‘financial overcommitting’ – zo stop je ermee