Karlijn van Spankeren Mentale Gezondheid 16 jul 2024, 11:47

Leestijd: 4 minuten

De functional freeze is de reden dat het leven soms als ‘te veel’ voelt: zó los je dat op

Het leven is niet altijd even makkelijk. En hoewel wij hier in het westen vaak spreken van ‘first world problems‘, zijn er dagen dat uit bed komen al veel moeite vergt. Het begrip ‘functional freeze’ verklaart waarom het leven soms zo ontzettend overweldigend voelt, ook als je over ‘t algemeen heel blij bent hoe alles gaat.

Een term, die voor het eerst genoemd werd op TikTok, geeft nu duiding aan iets dat velen van ons voelden. In een mum van tijd bereikte de video miljoenen mensen.

@purepeacepower

therapist.. #therapy #mentalhealthmatters #anxietyrelief #anxiety

♬ original sound – Preston Jacob 🌊

Wat is een functional freeze?

Je hebt vast weleens gehoord van de ‘fight, flight or freeze’ theorie. Hiermee bepaal je of jij vlucht, vecht of bevriest in gevaarlijke situaties. De functional freeze gaat over het ‘bevriezen’-gedeelte, maar dan is het een mentale reactie in plaats van een fysieke.

De hele dag hebben we verschillende stressoren en andere prikkels om ons heen. Ons lichaam reageert op allerlei manieren deze stressfactoren. Eén daarvan is om te bevriezen, dat wil zeggen dat jij je fysiek, mentaal en emotioneel afsluit. Als jij op een punt komt dat zelfs de meest simpele alledaagse taken als te veel voelen, is de kans groot dat jij aan het bevriezen bent. Dit noem je dan een functional freeze. Het is geen klinische term, maar je hoort misschien namen als freeze response, automatische pilootmodus of stressverlamming als je met een therapeut praat over soortgelijke gevoelens.

Wat zijn signalen van een functional freeze?

De functional freeze stelt je in staat om gewoon door te gaan met je leven, maar op een robotachtige, afgesloten manier. Je doet alles zoals je normaal zou doen, maar voelt niet echt iets. In een erger geval heb je niet de kracht om door te gaan met je dagelijkse taken, maar wil je het liefst de hele tijd in bed blijven liggen.

De term bed rotting komt veel voor in gesprekken over de functional freeze. Scrollen op je telefoon om tot rust te komen is met mate natuurlijk geen probleem. Het is de belemmering van andere activiteiten die de aandacht vraagt. En je telefoon is vaak wél een bron van stress en prikkels: je ontvangt in korte tijd heel veel info die je dan weer lastig kunt verwerken.

Hier de drie grootste signalen van een functional freeze:

• Emotionele afstomping: je bent ergens aanwezig, maar maakt geen connectie met de mensen en plek. Zo kan het bijvoorbeeld voorkomen dat je op werk met verschillende collega’s sprak, maar dat je niet zo goed meer weet wat er precies gezegd is.
• Strikte routines: misschien doorloop je je dagelijkse taken met precisie en weiger je hier spontaan van af te wijken, omdat enkel deze routine je nog op de been houdt.
• Uitstellen: taken uitstellen is een teken van een functional freeze. Zelfs als dit gaat om terug appen, een broodje maken of naar de sportschool gaan.

‘Bed rotting’ is de nieuwe wellness trend volgens TikTok — maar is het wel zo goed voor je?

Hoe kom je uit een functional freeze?

Hoe je uit een functional freeze komt, dat ligt aan hoe uitgeput je bent. Er zijn mensen die van tijd tot tijd in een lichte freeze belanden en hun leven even op een lager pitje zetten, maar er zijn ook functional freezes die veranderen in een burn-out. Heb geen paniek als je de signalen herkent, want er zijn namelijk genoeg dingen te doen om de freeze te stoppen.

• Verminder stress en verlaag het tempo van je leven: probeer mindful te ademen, te bewegen en te stretchen. Je zou zelfs meer pauzes kunnen nemen gedurende de dag, al is het maar 15 minuten.
• Onthoud ‘less is more’: leg jezelf niet te veel druk op. Al doe je maar één taakje per dag, dan is het al goed. Maak een gedaan-lijst, in plaats van een to do-lijst om de stress te verlagen.
• Verander je vaste routine: sla eens linksaf in plaats van rechtsaf op weg naar je werk. Zelfs de meest kleine verandering zorgt ervoor dat de functional freeze iets afneemt.
• Social media pauze: Niks is zo erg als andere mensen zien genieten, als jij een beetje vast zit. Onthoudt dat social media niet echt is, maar soms is al deze informatie gewoon te veel en onnodig.
• Kom in contact met je emoties: oefen met het benoemen van je emoties, zelfs als ze ongemakkelijk zijn. Het bijhouden van een dagboek of praten met een vertrouwenspersoon kan je helpen om te verwerken wat je voelt in plaats van te verdoven.
• Zoek hulp bij de psycholoog of therapeut: als je moeite hebt om jezelf te “ontvriezen”, is het misschien tijd om professionele hulp te zoeken. Door samen te werken met een gekwalificeerde therapeut, kan jij uit je freeze komen.