Tessa Ham Money 3 sep 2021, 11:30

Leestijd: 4 minuten

5 redenen waarom sparen voor veel van ons zo moeilijk is

We weten allemaal dat sparen belangrijk is. In principe weten we ook hoe het moet: door minder geld uit te geven. Hoe kan het dan toch dat sparen voor de meeste mensen zo moeilijk is? Waarom vinden we het zo lastig om geld opzij te zetten voor later?

Daar zijn 5 psychologische en evolutionaire redenen voor.

Veel mensen vinden sparen lastig

Dat geld opzij zetten moeilijk is, blijkt ook wel uit de cijfers. Uit recent onderzoek van SNS blijkt dat 1 op de 3 jongeren moeite heeft om rond te komen, terwijl ze wel gewoon een salaris betaald krijgen. 1 op de 3 Nederlanders leeft van salarisstrook tot salarisstrook en een groeiend aantal Nederlanders heeft geldproblemen.

Omdat geld helaas nog altijd een taboe is, praten we er niet veel over. Maar weet dat je niet de enige bent die het moeilijk vindt om te sparen. Sterker nog, het is heel menselijk dat het niet lukt om (meer) geld opzij te zetten.

Redenen waarom sparen zo moeilijk is

Dit zijn 5 redenen waarom geld opzij zetten voor de meeste van ons zo lastig is.

1. We kiezen voor het ‘nu’ en niet de ‘toekomst’

De mens is helemaal niet gemaakt om te sparen. “We zijn gebouwd om te overleven, van dag tot dag”, vertelde Gabriella Bettonville van het Nibud aan de NOS, zo’n vier jaar geleden. “Beloningen en verleidingen op korte termijn kunnen we maar moeilijk weerstaan. En we hebben vaak het gevoel nu geen geld te kunnen missen.”

Een team van onderzoekers kwam er in 2020 ook achter waarom we vooral aan onszelf in het ‘nu’ denken en niets lijken te geven om de toekomstige versie van onszelf. Het onderzoeksteam ontdekte dat de hersenactiviteit van de deelnemers als ze hun toekomstige zelf dachten, leek op de activiteit die ze hadden als ze aan een heel ander persoon dachten.

Je hersenen kunnen dus geen onderscheid maken en registreren de toekomstige versie van jezelf als een ander persoon. Tja, dan is het niet gek meer dat sparen niet lukt. Je kiest voor jezelf en gaat voor de bevrediging op de korte termijn.

2. We zijn te optimistisch

Lukt het ons toch om te denken aan later? Dan zijn we vaak te optimistisch en denken we dat de toekomstige versie van onszelf het wel zal opknappen. Bijvoorbeeld omdat we ervan uitgaan dat we steeds meer zullen gaan verdienen.

Je kunt het een beetje vergelijken met het voornemen om vaker te gaan sporten. Daar beginnen we maandag mee en als dat niet lukt, als het weer wat rustiger is. Maar de waarheid is natuurlijk dat het nooit echt rustiger wordt, of dat je dan wel een nieuw excuusje verzint.

3. Te weinig financiële kennis om te sparen

We zeiden het al even: geld is een taboe. Gelukkig steeds minder, maar er zijn nog genoeg Nederlanders die liever niet over geld praten. Tel daarbij op dat we op school geen financiële educatie krijgen over zaken als sparen, onderhandelen en belastingen. Wat je weet over geld, leer je vaak van je ouders. En het zou zomaar kunnen dat zij om dezelfde redenen óók niet goed met geld kunnen omgaan.

Wil je deze cirkel doorbreken? Dat je op dit artikel hebt geklikt, is al een goede eerste stap. Ga je verdiepen in de wereld van geld en je zal zien dat het lang niet zo saai of ingewikkeld is als vaak wordt gedacht.

4. We kijken naar de rest

Mensen zijn kuddedieren: we horen graag ergens bij. Dit zorgt ervoor dat we vaak minder sparen en meer geld uitgeven dan verantwoordelijk is, omdat we anderen dit ook zien doen. Keeping up with the Joneses, noem je dat in het Engels. Bewust en onbewust meten we onszelf aan anderen en geven we geld uit om status in de ogen van anderen te krijgen.

5. We krijgen constant aankoopprikkels

Door het internet worden we de hele dag gebombardeerd met aankoopprikkels (van social media tot nieuwsbrieven van webshops), terwijl de drempel tot een aankoop steeds lager wordt. We hoeven niet meer naar de winkel, maar kunnen met één klik op de knop – zonder er over na te denken – iets kopen.

Het wordt ons dus niet makkelijk gemaakt. Maar gelukkig kunnen we er ook tegen vechten.

Begin meteen met (meer) sparen: 7 dingen die je vandaag nog kunt doen

HLN