Tessa Ham Mentale Gezondheid 13 mei 2020, 11:00

Leestijd: 3 minuten

Hoe kom je af van toxic productivity: dat constant zeurende gevoel dat je meer zou moeten doen?

Voor deze pandemie moesten we heel veel van onszelf. Goede prestaties halen op werk, maar ook doordeweeks naar een etentje met vrienden (en een wijntje te veel). Gezonder worden, maar ook naar dat feestje in het weekend. Een managementboek lezen in plaats van een Netflix-serie bingewatchen. En eigenlijk wilde je ook meer mediteren. Dat noemen we ‘toxic productivity’: een constant zeurend gevoel dat je meer en alles zou moeten doen. Dat gevoel is helaas niet gestopt tijdens deze crisis.

Inmiddels voelen mensen namelijk de druk om iets waardevols neer te zetten tijdens quarantaine.

Tijd over?

Alhoewel koffiedates en vrijmibo’s gewoon virtueel doorgaan, zijn we ervan overtuigd dat we enorm veel tijd over hebben. Zoveel tijd dat we eindelijk onze bestseller moeten schrijven, een nieuwe taal moeten leren of de nieuwe Picasso moeten worden. Veel van ons grijpen deze pandemie aan als dé tijd om jezelf te verbeteren.

Natuurlijk is het fijn als je in deze tijd eindelijk een project oppakt die je al maanden uitstelt, zoals het schrijven van die bestseller. Het wordt pas problematisch als je hierin te ver doorschiet. Zoals je moeder je vast vroeger vertelde, is het niet meer gezond (of echt productief) als je er te voor zet.

Dit zijn tekenen dat ook jij te maken hebt met ‘toxic productivity’ en wat je kunt doen om het te stoppen.

Geen rust kunnen nemen

Het grootste teken dat jij last hebt van het gevoel van ‘meer moeten doen’ is dat je letterlijk niet stil kunt zitten. Waarschijnlijk vind je het lastig om eens iets niet nuttigs te doen. En als je jezelf dan toch een dag of avond ‘vrijgeeft’ en besluit om een goede Netflix-sessie te houden, kan je tijdens het kijken niet helemaal tot rust komen.

Je voelt je onrustig en leeg, en achteraf misschien zelfs schuldig dat je iets hebt gedaan wat jij in je hoofd als onproductief beschouwd. En dat terwijl rust niet een luxe is, maar iets wat je lichaam gewoon nodig heeft. Wetenschappelijk onderzoek toont dat aan. Zo blijkt uit onderzoek dat mensen die pauzes nemen productiever dan mensen die dat niet doen.

Druk zijn geeft je een goed gevoel

Bepaal jij je eigenwaarde aan de hand van hoe druk je bent? In andere woorden: geeft werken en druk zijn je het gevoel dat je ertoe doet? Dat is niet gek, zo steekt onze cultuur gewoon in elkaar. We zetten ondernemers als Elon Musk op een voetstuk, die minstens 80 uur per week werken en onder hun bureau slapen. Nooit vieren we de mensen die goed uitrusten, onthaasten en normale doelen voor zichzelf opstellen.

Maar uit een langdurig en grootschalig onderzoek naar geluk, blijkt dat we niet gelukkig worden van rijkdom, roem of harder en harder werken. Het geheim naar een lang en gelukkig leven blijkt het hebben van goede relaties te zijn. Met de nadruk op goede, niet de hoeveelheid. Als je het gevoel hebt tijd over te hebben, kan je die dus het beste gebruiken om te investeren in relaties.

Onrealistische verwachtingen van jezelf

Veel mensen verwachten dat hun productiviteit en output hetzelfde is in deze situatie. Sterker nog, het is dus zelfs zo dat we nog meer moeten doen. En dat terwijl onze levens er compleet anders uitzien, mensen bij je in de buurt of jijzelf misschien ziek worden, geldzorgen hebben of onzeker zijn over hun baan.

Kijk eens eerlijk naar wat jij de komende tijd allemaal nog wil doen. Een online cursus, een side hustle opstarten, goed leren tekenen, gezonder worden, je zolder opruimen… Heb jij onrealistische verwachtingen voor jezelf bedacht? Bedenk dan realistische doelen en focus je hooguit op één of twee van deze dingen. Daarna kan je altijd nog kijken welke projecten je vervolgens op kunt pakken.

Vraag jezelf af wat je zou denken als iemand om wie je geeft dezelfde doelen en verwachtingen zou opstellen. Wat zou je dan denken? Als je het gevoel hebt dat je vriendin/partner/zus te veel hooi op hun vork zou nemen, dan is dat bij jezelf ook het geval.

Lees ook: Hoe prioriteit geven aan je gezondheid en geluk je ook helpt in je carrière