White privilege – Wat is het precies en wat is de impact?
Als wit persoon kun je nooit honderd procent begrijpen en voelen hoe het is om als zwart persoon in onze huidige maatschappij te moeten leven, dat is een feit. Maar wat je (als wit persoon) wel kunt doen, is je realiseren dat als je wit bent geboren, je geboren bent met privileges. En nog belangrijker om dit uit te spreken. Op verjaardagen, op je werk en binnen je vriendenkring.
Grote kans dat je de afgelopen dagen veel voorbij ziet komen over de term white privilege (ook wel bekend als wit privilege). Maar wat is het precies? En waarom zou je er juist als wit persoon over moeten lezen, zien en horen? Wij praten je bij.
White privilege/wit privilege
In Nederland wordt de term/het concept wit privilege vooral gedeeld wanneer de Zwarte Pieten-discussie ook weer zijn entree maakt. Maar ook nu er in Amerika het zoveelste leven van een zwart persoon is genomen, hoor je veel over wit privilege. Maar wat houdt het precies in?
Wit privilege wil plat gezegd zeggen dat je als wit persoon een beter uitgangspunt hebt in je leven. Je hebt privileges die zwarte mensen per definitie niet hebben. En wat jij als wit persoon – net als ik ben – kunt doen, is je inlezen over dit concept en realiseren dat je hiermee te maken hebt. Want of je nou wil of niet, dat is wat er aan de hand is. Wil je meer weten over wit privilege? Blijf dan vooral lezen. Dit moet je weten over wit privilege.
1. Maar witte personen moeten óók hard werken
Is de kop van deze alinea een gedachte die je krijgt na het lezen van dit artikel? Blijf dan lezen. Wit privilege betekent namelijk niet dat het bij alle witte mensen voor de wind gaat, dat jij niet hard hoeft te werken voor wat je wil bereiken. Het betekent dat je huidskleur het in ieder geval niet moeilijker maakt, iets wat bij zwarte mensen wél het geval is.
Als je als wit persoon bent geboren dan heb je kansen gekregen die een ander niet heeft gekregen. Dan word je beter behandeld dan een ander. Je wordt minder veroordeeld dan iemand van kleur. En dat alleen maar omdat je wit bent geboren, waar je geen keuze in hebt gehad.
2. Profijt
Of je het wil of niet, doordat je te maken hebt met wit privilege, heb je bewust en onbewust profijt van de onderdrukking van zwarte mensen. Ook als je zelf nog nooit racistisch hebt gehandeld. Dat klinkt ontzettend hard, maar dat is nou eenmaal hoe onze maatschappij is opgericht. Zo worden witte mensen het meest gerepresenteerd in de media, worden producten als eerste gedesigned voor witte mensen, worden witte mensen niet over één kam geschoren en ziet het grootste deel van je collega’s er net zo uit zoals jij, wit.
3. Het gaat niet om schuld
Dat je wit geboren bent, en dus te maken hebt met privileges, is niet jouw schuld. Het gaat niet om schuld. Het gaat erom dat je als wit persoon inziet dat je je misschien niet altijd bewust bent (geweest) van het feit dat je te maken hebt met wit privilege. Lees je in, kijk films, ga het gesprek aan.
4. Institutioneel racisme
Wereldwijd, en dus óók in Nederland, vindt institutioneel racisme plaats. Zo worden zwarte Amerikanen 30% vaker aan de kant gezet door de politie dan witte mensen, kwam onlangs in het nieuws dat de Belastingdienst aan etnisch profileren deed en wordt er nog ontzettend veel gediscrimineerd op de arbeidsmarkt. Sluit je ogen niet, wees je er bewust van dat dit ook in Nederland aan de hand is.
Meer weten over wit privilege?
Er zijn heel wat documentaires en boeken waarin wit privilege aan de orde komt. Zo schreef Anousha Nzume het boek Hallo witte mensen. Waarom ik niet meer met witte mensen over racisme praat van Reni Eddo-Lodge is een ander boek waarbij concepten als white privilege worden besproken. Documentaires die je kunt kijken als je meer over dit concept wil weten, zijn onder andere de documentaires van Sunny Bergman (Zo zwart als roet en Wit is ook een kleur).